مهر وطن نیوز پایگاه خبری مهروطن نیوز
نوشته‌های مرتبط
عروسک ایرانی «نازلی» که چندی است به بازار آمده، توانسته جای خود رادر دل کودکان ایرانی باز کند. محبوبیت این عروسک که با چهره کاملا ایرانی عرضه شده، موجب شده تا در همین ابتدای کار، علاوه بر کودکان ایرانی، مشتریانی از کشورهای عراق و قطر نیز برای خرید و واردات آن صف بکشند.
طراحی و ساخت این عروسک به همت بانو نسیم توکل انجام شده است.
نسیم توکل رییس هیات‌مدیره و مدیرعامل شرکت‌های تخصصی در حوزه حفاظت الکترونیک و الکترونیک مخابرات است وی مدرک دکترای کسب‌وکار دارد از او پرسیدم تحصیلات شما چه ربطی به تولید عروسک دارد و چه چیز موجب شد وارد کار تولید و طراحی عروسک نازلی شوید؟
«همیشه با خودم فکر می‌کردم با اینکه عروسک در ایران، بازار بزرگی دارد و در بسیاری از موارد، تولید آن هم به تکنولوژی خاصی نیاز ندارد، پس چرا ما سهمی از این بازار نداریم و به‌کلی واردکننده‌ایم؟ همیشه دوست داشتم نه‌تنها خودمان تولیدکننده عروسک باشیم، بلکه دلم می‌خواست یک چهره ایرانی تبدیل به عروسک بچه‌هایمان شود، همان‌طور که عروسک‌های معروف کشورهای دیگر هم برگرفته از شخصیت‌های قدیمی یا انیمیشن‌هایشان است. این فکر و ایده با من بود تا اینکه ۵،۶ سال قبل با نوشتن کتاب «باربی رفت، نازلی آمد»، اولین قدم را برای تحقق این رؤیا برداشتم.»
وی افزود: ۲ سال قبل وقتی دیدم کشورهای عربی یک عروسک تولید کرده‌اند که متناسب با فرهنگ خودشان است، لباس عربی می‌پوشد و…، دوباره آرزوی تولید عروسک ایرانی در دل و ذهنم زنده شد. از سال‌ها قبل می‌دانستم کشورهای عربی هم از گسترش عروسک باربی در جامعه‌شان ناراضی‌اند و دوست دارند کودکانشان با اسباب‌بازی‌های منطبق بر فرهنگ خودشان پرورش پیدا کنند. حالا از اینکه می‌دیدم آن‌ها عملاً وارد میدان شده‌اند، به کشور چین سفارش تولید عروسک ویژه خودشان را داده‌اند و حالا عروسکشان یک بازار فروش بسیار بزرگ پیدا کرده است، افسوس می‌خوردم.»
این بانوی کارآفرین با بیان اینکه فقط ما نیستیم که فرهنگ و فضای تربیتی خانواده‌هایمان با عروسک باربی در تضاد است، اظهار داشت: من بعد از مدتی متوجه شدم اغلب کشورهایی که فرهنگ کهن دارند؛ مثل چین، هند و اندونزی هم عروسک باربی را تهاجم فرهنگی می‌دانند و در مقابل آن، موضع دارند. مثلاً کشور اندونزی باربی را در کشور خودش و با لباس خودشان تولید می‌کند. هندی‌ها هم همینطور. این اتفاق در بعضی کشورهای عربی هم تکرار شده و باربی در آن کشورها کلاً لباس عربی می‌پوشد.
این موضوع حتی شامل کشورهای اروپایی هم می‌شود. به‌طور مثال، کانادایی‌ها هم درمقابل باربی، یک عروسک ویژه خودشان طراحی کرده‌اند که اسم کانادایی دارد، لباس کانادایی می‌پوشد و متناسب با فرهنگ خودشان است. این نشان می‌دهد وقتی یک عروسک آمده و دست روی فرهنگ جوامع گذاشته، بسیاری از کشورها درمقابل آن موضع گرفته و تلاش کرده‌اند با آن مقابله کنند؛ حتی اگر نمی‌توانند عروسک دیگری جایگزینش کنند، حداقل در تولید آن سهیم شده و آن را به فرهنگ خودشان نزدیک کرده‌اند تا هرچقدر که می‌توانند آسیب‌هایش را بر روح کودکان و فرهنگ جامعه‌شان کاهش دهند.
توکل در خصوص طراحی چهره این عروسک، گفت: نخستین گام در این مسیر که اتفاقا طولانی‌ترین مرحله کار نیز بود طراحی چهره عروسک بود چرا که من تأکید داشتم که ساخت نازلی باید با چهره کاملاً ایرانی انجام شود.
وی افزود: اگر به کتاب‌های مصور قدیمی مراجعه کنید، می‌بینید «خاتون»، نماد دختر ایرانی است؛ یک دختر با صورت گرد و ابروهای پیوسته. حتی در کتاب‌های خارجی با موضوع فرهنگ و تمدن ایران هم دختر ایرانی با همین شمایل معرفی شده است. و این ویژگی، او را از همه دخترهای دنیا خاص کرده؛ از دخترهای عرب و دخترهای شرقی و غربی. این، همان چهره ایرانی بود که من دنبالش بودم.»
به گفته توکل زمانی که کار به قالب‌سازی چهره رسید، دستمان خالی بود چون ما قالب‌سازی حرفه‌ای برای این طرح‌ها در ایران نداریم. درنهایت، قالب‌سازی چهره عروسکمان را به چین دادیم؛ به کسی که تخصصش همین است و برای همه دنیا، قالب عروسک می‌سازد. ازآنجاکه آن‌ها یک علم به نام عروسک‌سازی و زیبایی‌شناسی دارند، استانداردهایی در طراحی چهره عروسک به ما گوشزد کردند که در طرحمان مراعات نکرده‌بودیم. بالاخره قالب چهره در چین درست شد اما اجزای بدن عروسک را در ایران درست کردیم.
به گفته این بانوی کارآفرین یکی از نقاط درخشان طرح تولید عروسک نازلی، اشتغال‌زایی برای مادران سرپرست خانوار است. چرا که تمام کارهای تولید عروسک نازلی؛ از دوخت لباس تا مونتاژ اجزای بدن و بسته‌بندی به یک کارگاه زنان سرپرست خانوار در اصفهان واگذار شده است.
وی در این باره گفت: از همان ابتدا تصمیم گرفتم برای حمایت از مادران سرپرست خانوار، تولید عروسک نازلی را به کارگاه‌های زنان سرپرست خانوار کمیته امداد امام خمینی (ره) بسپارم. وقتی به مرحله تولید رسیدیم، این پیشنهاد را با مسئولان کمیته امداد مطرح کردم و گفتم: محصولاتی که در کارگاه‌های زنان سرپرست خانوار تولید می‌شود، به لحاظ مدل، تنوع و کیفیت، ضعیف است و اغلب مردم از سر دلسوزی و برای کمک به این بانوان عزیز آن‌ها را خریداری می‌کنند. و بدتر اینکه بسیاری از اوقات، برای همین محصولات هم سفارش کاری وجود ندارد. من تعداد زیادی از این کارگاه‌ها سراغ دارم که به همین دلیل به حالت نیمه‌تعطیل درآمدهاست. اما عروسک، محصولی است که بازارش تمامی ندارد و تولید آن می‌تواند برای زنان سرپرست خانوار، به‌عنوان یک شغل پایدار باشد. اما در آن مرحله، رایزنی‌های ما به نتیجه نرسید و تعاملی میان ما و کمیته امداد شکل نگرفت. اما من آن‌قدر پیگیری کردم تا بالاخره تمام کارهای تولید عروسک نازلی به یک کارگاه زنان سرپرست خانوارواگذار کردم
بدون کارگاه و کارخانه، عروسک تولید کردیم
نسیم توکل معتقد است بهترین شیوه برای تولید «برون‌سپاری» است، که بسیاری از برندهای بزرگ و معروف دنیا هم محصولاتشان را با همین شیوه تولید می‌کنند. آن‌ها هر قسمت از تولید محصولشان را به یک کارخانه واگذار می‌کنند و خودشان درواقع، مدیر پروژه هستند. در این شیوه از تولید، بدون خرید سوله، استخدام کارگران، نگرانی بابت بیمه و…، پروژه تعریف می‌کنی و هر بخش از کار را به شرکت یا گروهی می‌دهی که در آن زمینه تخصص دارد. از این رو در تولید عروسک نازلی به همین شیوه عمل کردیم و بدون اینکه کارگاه یا کارخانه دایر کنیم، با واگذاری کار به کارگاه‌های زنان سرپرست خانوار، عروسکمان را تولید کردیم.
این بانوی خلاق در خصوص بازار فروش عروسک نازلی اظهار داشت: «خوشبختانه بازخوردها مثبت بوده. بچه‌ها چهره نازلی را دوست داشته‌اند و با آن ارتباط برقرار کرده‌اند. بیشترین درخواست‌ها علاوه‌بر ارتقای کیفیت تزریق پلاستیک اجزای بدن عروسک، این بوده که لباس نازلی در مراحل بعد، متنوع‌تر باشد. می‌دانیم لباس ساده عروسک ما، نمی‌تواند در ذهن بچه‌ها مثلاً جای لباس‌های زیبای باربی را بگیرد اما حتماً می‌تواند زیباتر شود. در حال حاضر، نازلی در ۴ رنگ لباس عرضه شده است اما برنامه ما این است که حتماً طی فراخوانی، از طراحان لباس بخواهیم برای نازلی لباس طراحی کنند؛ با مدل‌هایی که هم متناسب با فرهنگ خودمان و هم به‌روز و موردپسند بچه‌ها باشد.
به گفته توکل حجاب و پوشش نازلی هم از دیگر موارد موردتوجه بوده است، چرا که «نازلی، یک دخترخانم بزرگ است. بنابراین ما برایش حجاب گذاشته‌ایم. لباسش هم یک لباس پوشیده و شایسته دخترخانم ایرانی است. دختربچه‌ها با پوشش نازلی هم ارتباط خوبی برقرار کرده‌اند اما به ما گفته‌اند دوست دارند موهای نازلی بلند باشد تا بتوانند آن را شانه و درست کنند.
مشتریان عربی برای عروسک نازلی به‌صف شده‌اند
«در همین مدت کوتاه از عرضه عروسک نازلی، مشتریانی از کشورهای عراق و قطر به ما سفارش داده‌اند. آن‌ها حتی بیشتر از خریداران ایرانی از حجاب عروسک نازلی استقبال کرده‌اند. آن‌ها از ما خواسته‌اند کتاب نازلی را هم به زبان عربی برایشان ترجمه و همراه عروسک برایشان عرضه کنیم. ما از این فرصت به‌خوبی استفاده و این سفارش‌ها را به تولید خواهیم رساند. طرحی هم داریم که برای عروسک‌هایی که برای کشورهای عربی تولید می‌کنیم، لباس‌هایی با تِم عربی طراحی و آماده کنیم.»
خانم دکتر حوزه کسب‌وکار در ادامه از تهدیدی که می‌تواند به فرصت تبدیل شود، این‌طور گفت: «یک نکته جالب‌توجه درخصوص سفارش کشورهای عربی وجود دارد؛ وقتی عروسک نازلی صادر شود، قیمت ریالی آن اول به دلار و بعد به پول عراق و قطر تبدیل می‌شود. در این‌صورت، این قیمت، عدد پایینی برای آن‌ها می‌شود. درنتیجه، قیمت عروسک نازلی در کشور عراق، قابل‌رقابت با محصولات چینی می‌شود. در این شرایط می‌توان پیش‌بینی کرد در کشورهای عربی مثل عراق، بازار فروش عروسک ما به‌خاطر حجابش، بازار بسیار خوبی شود. یعنی درست در شرایطی که پول ملی ما درمقابل دلار افت پیداکرده، صادرات اقلام فرهنگی ما می‌تواند رونق بگیرد و این تهدید به یک فرصت تبدیل شود.
توکل با اشاره به اینکه قیمت تمام‌شده تولید عروسک نازلی در ایران، بیش از ۲ برابر قیمت تولید عروسک در کشور چین شده است، گفت: من پیشنهادهای فراوانی از چین داشتم و می‌خواستند تولید نازلی را به آن‌ها واگذار کنم اما قبول نکردم چون واقعاً دوست داشتم عروسک نازلی در ایران تولید شود. می‌دانستم هزینه‌ها بسیار بالا می‌رود اما آگاهانه این ضرر مالی ظاهری را پذیرفتم. و دوست دارم مردم هم این موضوع را درک و با ما در این مسیر، همراهی کنند. در حال حاضر، نازلی با قیمت ۵۶ هزار تومان عرضه شده است اما اگر خانواده‌ها قیمت این عروسک را گران حس می‌کنند، این خرید را به‌عنوان حمایت از تولید داخلی درنظر بگیرند.»
