مهر وطن نیوز پایگاه خبری مهروطن نیوز
نوشته‌های مرتبط
پیسی یا برص یا ویتیلیگو یک بیماری پوستی است که در آن لک های سفید رنگ به دلیل از دست رفتن رنگدانه پوست بوجود می‌آیند، این ضایعات در هر جایی از بدن ممکن است دیده شوند.در این مقاله شما را با علل ابتلا به لک و پیس و روش های مقابله و بهبود آن آشنا می نماییم.
بیماری ویتیلیگو یا لک و پیس چیست؟
به گزارش خبرنگار مهروطن نیوز؛ پیسی، بَرَص، لک و پیس یا ویتیلیگو (Vitiligo) یک اختلال تولید رنگدانه است که در آن ملانوسیتها(سلولهایی که رنگدانه تولید می‌کنند) در قسمتهایی از پوست، غشاهای مخاطی و شبکیه تخریب شده‌اند. در نتیجه لکه‌های سفید پوست درنواحی مختلف بدن ظاهر می‌شوند. مویی که در نواحی مبتلا به پیسی رشد می‌کند معمولاً سفید می‌شود.
علّت بیماری پیسی شناخته نشده‌است، اما پزشکان چندین نظریه متفاوت مطرح کرده‌اند. یک تئوری این است که افراد پادتن هایی(آنتی‌بادی‌هایی) تولید می‌کنند که ملانوسیت‌های بدن خودشان را تخریب می‌کند. تئوری دیگر این است که ملانوسیتها خود به خود تخریب می‌شوند. درنهایت بعضی افراد گزارش کرده‌اند که یک رخداد منفرد از قبیل آفتاب سوختگی یا فشار روحی باعث بروز پیسی شده‌است ولی مورد اخیر از نظر علمی ثابت نشده‌است.
بیماری تمام نژادها و هر دو جنس را یکسان تحت تأثیر قرار می‌دهد. به‌نظر می‌رسد پیسی در افراد مبتلا به بیماریهای اتوایمیون شایعتر است . این بیماریهای خودایمنی عبارت‌اند از: پرکاری غده تیروئید، نارسایی قشر غده فوق کلیه، ریزش لکه ای مو و کم خونی. پیسی می‌تواند بیماری ارثی باشد یعنی در بین افراد فامیل بروز کند کودکانی که والدینشان مبتلا به این بیماری هستند بیشتر احتمال ابتلا به پیسی دارند. با این حال بیشتر کودکانی که یکی از والدینشان مبتلا به پیسی باشند به بیماری مبتلا نمی‌شوند و بیشتر افراد مبتلا به پیسی سابقه‌ای از این بیماری را در فامیل ندارند.
پیسی معمولاً به یکی از سه الگوی زیر ظاهر می‌شود
در یک الگو (الگوی کانونی) ناحیه بدون رنگدانه به یک یا تعداد معدودی ناحیه محدود می‌شود. بعضی افراد نواحی بدون رنگدانه را در یک سمت بدن خود دارند (الگوی سگمنتال). اما در بیشتر افراد مبتلا به پیسی نواحی فاقد رنگدانه در قسمت‌های مختلف بدن بوجود می‌آید (الگوی ژنرالیزه). علاوه بر لکه‌های سفید روی پوست، ممکن است افراد مبتلا به برص سفید شدن زودرس موهای سر، ابروها و ریش را داشته باشند. افراد با پوست تیره ممکن است متوجه فقدان رنگ در ناحیه‌ای در داخل دهانشان بشوند.
در برخی افراد لکه‌های فاقد رنگ گسترش نمی‌یابد ولی این اختلال معمولاً پیشرونده‌است و به مرور زمان این لکه‌های سفید به دیگر نواحی بدن گسترش می‌یابند.
در بعضی افراد پیسی به آهستگی طی چند سال گسترش می‌یابد و در برخی دیگر انتشار سریعاً رخ می‌دهد . برخی افراد گزارش کرده‌اند که به‌دنبال دوره‌هایی از استرس فیزیکی یا روحی، به تعداد لکه‌های فاقد رنگدانه اضافه شده‌است.
رژیم غذایی در بیماران لک و پیس
چربی ها، ادویه ها و نمک زیاد، نان و آرد سفید، غذاهای دودی یا سرخ شده، شکلات، چای پُررنگ، کره و مارگارین، الکل، قهوه، بستنی، خردل، تمبر هندی، نوشیدنی های مزه دار شده، ماهی و غذاهای دریایی(در افراد مختلف فرق می کند)، خیار شور نباید در بیماران ویتیلیگو مصرف شود.
عوامل تشدید کننده بیماری لک و پیس
دو عامل می‌توانند به احتمال زیاد در تشدید بیماری‌اش نقش بسیار پررنگی داشته باشند؛ اولین عامل، استرس است. خود بیماری ویتیلیگو به اندازه کافی برای فرد مبتلا، استرس به همراه دارد. حال اگر فرد، در مدت ابتلا به بیماری، استرس یا اضطراب شدیدی را هم تجربه کند، این استرس می‌تواند باعث گسترش بیماری او شود. بعضی‌ها گسترش برص را در افراد مختلف به خاطر ناراحتی اعصاب آنها می‌دانند که این، باور غلطی است و استرس، همان مشکلی است که برص را تشدید می‌کند، نه ناراحتی اعصاب! عامل دوم گسترش برص در افراد مبتلا، آفتاب‌سوختگی است؛ یعنی کسانی که این لکه‌های سفید را روی پوست بدنشان دارند، بهتر است در معرض نور مستقیم خورشید قرار نگیرند. کوهنوردی، اسکی و رفتن کنار دریا، از جمله فعالیت‌هایی است که فرد را در معرض نور شدید آفتاب قرار می‌دهند و باعث می‌شوند که شدت برص در فرد، بیشتر شود. مثلا وقتی پوست صورت، در اثر آفتاب شدید می‌سوزد، کل صورت پس از رفع آفتاب‌سوختگی، حالت سفیدی ناشی از برص به خود می‌گیرد. احتمال دارد که در صورت بروز زخم یا خراش در بدن فرد بیمار، روی قسمت زخم‌شده هم لکه‌های سفید به وجود بیایند اما همان‌طور که گفتم، همه این عوامل، احتمالی هستند و صددرصد نیستند.
سلول درمانی
روش های درمانی مختلفی از جمله دارودرمانی، پرتودرمانی، پرتوشیمی درمانی و ایمنی درمانی برای درمان ضایعات ویتیلیگو وجود دارد که بسته به روش انتخاب شده، نتایج کم وبیش رضایت بخشی بدست آمده است اما برخی از ضایعات پاسخ مناسبی به این درمان ها نمیدهند.
برای درمان این بیماری به روش سلول درمانی طی پیوند اتولوگ سلول های ملانوسیتی از بخشی از بدن فرد که سالم است جداسازی شده و به مناطقی که سفید رنگ است تزریق می شود.سلول درمانی شاخه ای از پزشکی ترمیمی است که در آن از تزریق سلول های فرآوری شده در خارج از بدن برای ترمیم بافت و یا اعضای بیمار استفاده می شود. کشف و معرفی سلول های بنیادی و همچنین سلول های پیش ساز این روش را تبدیل به یک روش درمانی موثر در درمان بسیاری از بیماریها کرده است. در سلول درمانی با توجه به نوع بیماری می‌توان از هر دو نوع سلول بدنی و یا سلول بنیادی استفاده کرد. اما در سال‌های اخیر تمایل به استفاده از سلولهای بنیادی در بیماریهای همراه با تخریب بافتی افزایش یافته است.سلولهای بنیادی مادر همه سلول‌هاست و توانایی تبدیل به همه سلولهای بدن را نیز دارد. این سلول‌ها دارای توانایی خودنوسازی و تمایز به انواع سلول‌ها همچون سلولهای خونی، قلبی، عصبی و غضروفی و سلولهای پوستی هستند. سلولهای بنیادی همچنین در بازسازی و ترمیم بافت‌های مختلف بدن بدنبال آسیب و جراحت مۆثر هستند و می‌توانند به درون بافت‌های آسیب‌دیده‌ای که بخش عمده سلولهای آنها از بین رفته است، پیوند زده شوند و جایگزین سلولهای آسیب دیده شده و نقص در آن بافت را ترمیم کنند.به طور کلی بیمارانی کاندید سلول درمانی می شوند:
۱- رنج سنی آنها بین ۱۲ تا ۶۰ سال باشد.
۲- بیماری آنها حداقل ۶ ماه تا ۱ سال ثابت شده باشد.
۳- وسعت سطح لکه های افراد در مجموع ۶۰ سانتی متر مربع باشد.
۴- خانم های باردار و شیرده از این مطالعه خارج می شوند.
پروسه سلول درمانی برای درمان بیماری ویتیلیگو طی ۳ مرحله انجام می شود: برداشت بافت، جداسازی سلول از ناحیه اپی درم بافت برداشت شده ، فرایند تزریق سلول در محل لکه های سفید.
درمان لک و پیس با طب سنتی
برای درمان بیماری ویتیلیگو باید ابتدا بیمار به اصلاح مزاج خود پرداخته و مجموعه ای از دستورات تغذیه را رعایت کند. مبتلایان به بیماری ویتیلیگو باید طی این سه ماهه از خوردن ماهی ، ماست و دوغ پرهیز و ساعات غذایی خود را تنظیم کنند .
یکی از راه های دفع مواد و مواد بیماری زا که در بدن منجمد شده اند از طریق پوست است اما این ورزش نباید فقط به یک پیاده روی ساده محدود شود بلکه پیاده روی در حد دویدن به مدت ۲۰ دقیقه که موجب تعریق شود.
بیماران برای از بین بردن اضطراب و داشتن خواب آرام ، قبل از خواب (یعنی ساعت ۲۱ یا ۲۲) باید فالوده سیب (یعنی سیب رنده شده همراه عسل و گلاب و عرق بیدمشک)، بخورند در این صورت بعد از یک ماه رنگ ضایعات پوستی این بیماران خودبخود بهتر می شود بدون اینکه داروی خاصی به آنان داشته باشیم.
احتمال دارد شیوع این بیماری با آغاز فصل سرد و خشک پاییز ، بیشتر شود بنابراین به بیماران توصیه می شود حداقل روزی یک انار شیرین بخورند چون انار کبد را تقویت می کند و بسیاری از بیماری های پوستی به ضعف کبد بستگی دارند.
گوشت و نخود کوبیده ، خون خوبی برای افراد فراهم می کند و داشتن ذخیره خونی و آهن خوب در بدن از ارکان درمان بیماری ویتیلیگو در طب سنتی به شمار می رود.
همچنین مبتلایان بیماری ویتیلیگو باید در غذاهای خود از ادویه بی خطر زعفران استفاده کنند و حتما به برنج خود زعفران بزنند یا اینکه هنگام صبحانه یک لیوان شیر را با یک قاشق مرباخوری عسل و زعفران بجوشانند زیرا زعفران خاصیت رقیق کنندگی خون را دارد و خون رقیق و خوشرنگ به بدن کمک می کند تا رنگ لکه های پوستی را بازگرداند.
